1 sierpnia 1944 roku rozpoczęło się Powstanie Warszawskie będące największą akcją podziemia w okupowanej Europie.
Tego dnia Niemców w Warszawie zaatakowała dobrze wyszkolona, choć kiepsko uzbrojona i zaopatrzona armia 25 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej. Szybko w akcję zaangażowały się także tłumy cywilów. Zgodnie z rozkazem Powstanie Warszawskie miało rozpocząć się o godzinie „W”, 1 sierpnia o godz. 17.
Ze względu na zmianę pierwotnej godziny ataku oraz problemy z mobilizacją, w niektórych dzielnicach walki rozpoczęły się jednak znacznie wcześniej. Jedne z pierwszych strzałów powstania, padły około godz. 14 na Żoliborzu, gdzie transport powstańczej broni natknął się na niemieckich żołnierzy.
Powstanie Warszawskie miało trwać kilka dni, w czasie których Armia Krajowa wyzwoli miasto i w roli gospodarzy powita w nim wkraczających Sowietów. Armia Czerwona na wieść o rozpoczęciu walk wstrzymała natarcie na zachód i nie udzieliła powstaniu znaczącej pomocy.
Pozbawione wsparcia powstanie skapitulowało po 63 dniach, 2 października 1944 roku.
Podczas podczas uroczystego apelu pamięci na stołecznym placu Krasińskich w przeddzień 80. rocznicy wybuchu bohaterskiego zrywu Andrzej Duda przywołał słowa prezydenta Lecha Kaczyńskiego sprzed 15 lat o tym, że Powstanie Warszawskie stanowi moralną podstawę naszej niepodległości. – Powstanie było toczone nie tylko po to, by pokonać okupantów i zemścić się za spowodowane przez nich cierpienia, ale przede wszystkim po to, aby odzyskać niepodległość – podkreślił prezydent. Jak zauważył Duda, powstańcy mogli poczekać, aż Sowieci wkroczą do Warszawy i przepędzą z niej Niemców, ale chcieli pokazać, że to dzięki bohaterstwu polskiego żołnierza polska stolica stała się wolna. Prezydent mówił też o tym, że Sowieci specjalnie czekali, aż powstanie się wykrwawi, a miasto zostanie zrównane z ziemią. – To była brutalna kalkulacja polityczna – zaznaczył. Nawiązując do wojny w Ukrainie, Andrzej Duda stwierdził, że „spotykamy się tutaj, aby nigdy więcej nie było okupacji”. – Nieważne, czy to jest okupacja niemiecka, sowiecka czy rosyjska. Nie ma na to zgody wolnego świata, do którego dzisiaj, dzięki powstańcom warszawskim, należymy – zakończył prezydent.
Pamiętajmy o bohaterach i cywilach, którzy zginęli w Powstaniu. Niech ta rocznica będzie czasem solidarności i pamięci.
Cześć i chwała bohaterom !
źródło Radio Szczecin/ Polska-Zbrojna /fot. Kancelaria Sejmu